11 Αυγ
Το στρες δεν είναι εγγενώς κακό. Σε κανονικές συνθήκες μάς κάνει πιο δημιουργικούς, περισσότερο συνεπείς στις υποχρεώσεις μας, ακόμα και στην προπόνηση μας με βάρη, λίγο στρες οδηγεί σε ευεργετικές αλλαγές. Αλλά εάν αυτό είναι συνεχές – με κύριες πηγές του τα προσωπικά και οικονομικά προβλήματα αλλά και τα πολιτικά γεγονότα – ειδικά σε ηλικιωμένα άτομα ή σε εκείνα με προβλήματα υγείας, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της αντίδρασης του οργανισμού στο στρες μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικά προβλήματα υγείας.
Τι συμβαίνει στο σώμα μας. «Το στρες εμφανίζεται όταν αντιμετωπίζουμε μια νέα, απρόβλεπτη ή απειλητική κατάσταση και δεν ξέρουμε αν μπορούμε να τη διαχειριστούμε επιτυχώς», δήλωσε η κλινική ψυχολόγος Δρ. Καρμέλ Τσόι, επίκουρη καθηγήτρια στο Κέντρο Ψυχιατρικής Ακριβείας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης στη Βοστώνη. Προειδοποίησε επίσης ότι οι άνθρωποι πρέπει να προσέχουν να μην ασκούνται υπερβολικά ούτε να βασίζονται αποκλειστικά στην άσκηση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Κάτι τέτοιο μπορεί να δημιουργήσει περισσότερο στρες.
Όταν είμαστε σωματικά ή συναισθηματικά πιεσμένοι, το σώμα μας μπαίνει σε λειτουργία μάχης ή φυγής. Η κορτιζόλη διαπερνά το σύστημά μας, δίνοντας σήμα στο σώμα μας να απελευθερώσει γλυκόζη. Η γλυκόζη, με τη σειρά της, παρέχει ενέργεια στους μυς μας, ώστε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε μια απειλή ή να τρέξουμε μακριά. Κατά τη διάρκεια αυτής της κατάστασης, ο καρδιακός μας ρυθμός αυξάνεται, η αναπνοή μας γίνεται γρήγορη και μπορεί να αισθανθούμε ζάλη ή ναυτία.
Η άσκηση απελευθερώνει ωφέλιμες χημικές ουσίες. Η άσκηση είναι όντως αποτελεσματική στην καταπολέμηση του στρες για έναν πολύ απλό λόγο: προκαλεί το σώμα μας να παράγει περισσότερες ενδορφίνες, οι οποίες είναι νευροδιαβιβαστές που ενισχύουν τη διάθεσή μας. Η κίνηση καταπολεμά επίσης τα αυξημένα επίπεδα της κορτιζόλης (ορμόνη του στρες), ενώ βελτιώνει τη ροή του αίματος. Συνήθως ορισμένες παθήσεις όπως η κατάθλιψη, το άγχος και το χρόνιο στρες επηρεάζουν τον εγκέφαλο των πασχόντων. Οι νευροδιαβιβαστές παίζουν ρόλο σε καθεμία από αυτές τις διαταραχές. Η κατάθλιψη θεωρείται ότι σχετίζεται με σφάλματα στην παραγωγή ντοπαμίνης και σεροτονίνης: η ελάχιστη σεροτονίνη στις συνάψεις των νεύρων μπορεί να οδηγήσει σε καταθλιπτικά συμπτώματα.
Ποιοι τύποι άσκησης είναι καλύτεροι; Ενώ οι μελέτες δείχνουν ότι η αερόβια άσκηση, όπως το κολύμπι, το τρέξιμο, ο χορός και η πυγμαχία, μπορεί να είναι η πιο αποτελεσματική στο να ρέουν στο σώμα οι ενδορφίνες που τονώνουν τη διάθεση, υπάρχουν και πιο ήπιες μορφές σωματικής δραστηριότητας με εξίσου καλά αποτελέσματα όπως η γιόγκα, η μυϊκή ενδυνάμωση και το περπάτημα.
Η άσκηση στη διαχείριση του στρες. Η άσκηση δεν απομακρύνει την αιτία που το προκαλεί, αλλά μπορεί να τονώσει τη διάθεση, να μειώσει την ένταση και να βελτιώσει τον ύπνο – όλα αυτά επηρεάζονται από το στρες. «Διατηρήστε μια καθημερινή ρουτίνα, κοιμηθείτε πολύ, τρώτε υγιεινές τροφές και περιορίστε τον χρόνο σας στο να παρακολουθείτε τις ειδήσεις ή να ασχολείστε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Η σωματική δραστηριότητα, και ιδιαίτερα η άσκηση, είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα εργαλεία για τη διαχείριση του ψυχολογικού στρες και εξαιρετικά αποτελεσματική. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Advances in Experimental Medicine and Biology μειώθηκαν σημαντικά τα συμπτώματα του στρες. Ομοίως, μια μελέτη του Frontiers in Psychology σε φοιτητές πανεπιστημίου διαπίστωσε ότι η τακτική ενασχόληση με αερόβιες ασκήσεις χαμηλής έως μέτριας έντασης για έξι εβδομάδες βοήθησε στην ανακούφιση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και του στρες που αυτά προκαλούν.
Πρόγραμμα προπόνησης. Ακόμη και οι σύντομες περίοδοι σωματικής δραστηριότητας προσφέρουν οφέλη. Για παράδειγμα, αν δεν μπορούμε να περπατήσουμε για 30 λεπτά, ας δοκιμάσουμε ένα 10λεπτο περπάτημα μερικές φορές τη μέρα. Η διαλειμματική προπόνηση, η οποία συνεπάγεται σύντομες (60 έως 90 δευτερόλεπτα) “εκρήξεις” έντονης δραστηριότητας με σχεδόν πλήρη προσπάθεια, μπορεί να είναι ένας ασφαλής, αποτελεσματικός και αποδοτικός τρόπος για να κερδίσουμε πολλά από τα οφέλη της άσκησης μεγαλύτερης διάρκειας. Αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι η άσκηση σε τακτική βάση να γίνει μέρος του τρόπου ζωής μας.
ΠΗΓΕΣ
- https://edition.cnn.com/2023/03/31/health/exercises-to-reduce-stress-wellness/index.html#:~:text=Exercise%20causes%20your%20body%20to,boosting%20endorphins%20that%20relieve%20stress
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/exercise-and-stress/art-20044469
- https://www.apa.org/news/press/releases/stress/2013/exercise
Δέσποινα Ιωαννίδου
Δημοσιογράφος, Προπονήτρια Σωματικής Διάπλασης
(Bodybuilding & Fitness) της Γεν. Γραμματείας Αθλητισμού
